Dostlar, biz SAVALAN çeşidində mövcud olan müxtəlif şərab növləri və onların tarixçəsi haqqında kiçik silsilə hekayələr və icmallara başlamağı qərara aldıq. Bu gün isə sizə ən qədim şərab növlərindən biri olan Sira haqqında danışmaq istəyirik.

 

Yeni dünyada Şiraz adlandırılan Sira tünd albalı rəngində olan quru qırmızı şərabdır və eyni adlı üzüm növündə hazırlanır. Bu üzümün mənşəyi ilə bağlı müxtəlif fikirlər mövcuddur. Lakin əksər mütəxəssislər onun Fransadan, daha dəqiq desək, cənub-şərqi ölkədə yerləşən Ron vadisindən (Côtes du Rhône) gəldiyini təsdiqləyir. Bu bölgə Fransanın on iki əsas şərabçılıq regionundan biridir.

 

Hazırda dünyada təxminən yarım milyon akr ərazidə Sira üzümü əkilir. Bu ölçüsünə görə Bakı şəhərinin ərazisinə bənzəyir. Sira üzüm növü müxtəlif iqlim şəraitlərinə qarşı xüsusi dözümlülüyü ilə seçilir. Buna görə də Siranın həm Yeni dünyada, həm də Köhnə dünyada geniş yayılması təəccüblü deyil.

 

Dünyanı gəzərkən Sira üzümündən hazırlanan müxtəlif şərabları dadmaq fürsətimiz oldu. Müşahidələrimizə əsasən, bu növdən hazırlanan demək olar ki, bütün şərablar intensiv və zəngin dadla fərqlənir. Bununla yanaşı, onların dadları müxtəlif ölkələrdə ciddi fərqlənir. Şəxsi təcrübəmizə əsaslanaraq, bu üzüm növündən hazırlanan üç ən məşhuru üzərində dayanmaq istərdik – Fransada, ABŞ-da və Avstraliyada istehsal olunan şərablar.

 

Fransa

 

Əksər fransız Sira şərabları ədviyyatlı dadı və istiotlu çalarları ilə seçilir. Onlarda qara qarağat və yetişmiş qara albalı dadı olduqca aydın hiss olunur, eyni zamanda tüstülü-istiotlu bir iz buraxır. Bizim fikrimizcə, Fransanın qırmızı Sira şərabları kifayət qədər yumşaqdır və xüsusilə fransız mətbəxinin şah əsərləri ilə – albalı sousunda ördək və ya quzu ətindən hazırlanmış yeməklərlə mükəmməl uyğunlaşır.

 

ABŞ

 

Kaliforniyada (amerikan Sira məhz burada yetişdirilir) bu üzüm növünün tamamilə fərqli bir interpretasiyasına rast gəldik: Amerikan Sira şərabları zəngin meyvəli çeşidi ilə seçilir və fransız şərabları ilə müqayisədə yetişmiş giləmeyvə tamlarını daha parlaq şəkildə nümayiş etdirir. Qara qarağat, moruq və hətta əncirin birləşməsi palıd dadı ilə incə harmoniya yaradır.

 

Əgər Amerikan Sira dadmaq şansınız olarsa, onu mütləq barbekü, orta bişirilmiş steyk və ya ədviyyatlı sousda hazırlanan mal əti ilə birlikdə sınamağı tövsiyə edirik.

 

Avstraliya

 

Avstraliya Şirazı (bu üzüm növü burada məhz belə adlandırılır) ən eksperimental şərab növlərindən biri kimi xarakterizə edilə bilər. Niyə belə deyirik? Çünki bu şərablar fransız Sira şərablarına xas olan şirin giləmeyvə notlarına malikdir, lakin eyni zamanda Avstraliyada əksər şərab istehsalçıları amerikan palıdından hazırlanan çəlləklərə üstünlük verir. Bu isə şərablara ədviyyatlı və bir qədər tüstülü çalarlar əlavə edir. Avstraliya Şirazı bizi tünd şokolad və istiot ətiri ilə xoş şəkildə təəccübləndirdi.

 

 

Bəs Azərbaycanda necə?

 

Təbii ki, Sira mövzusuna toxunmağımız təsadüfi deyil – bu möhtəşəm üzüm növü bizim bölgələrdə də yetişdirilir. Azərbaycan Sirasını fransız versiyası ilə müqayisə etdikdə fərq aydın hiss olunur: bizim versiyada şirin, təzə giləmeyvə və meyvə notları daha parlaq açılır, həmçinin ədviyyatların ətirli çalarları Yeni dünya ölkələrinin Siralarına daha çox bənzəyir. Bunun səbəbi sadədir – cənub bölgələrimizin isti iqlimi şəraba daha intensiv və xarakterik dad bəxş edir.

 

Bəs Azərbaycan Sirası necədir? Bizim fikrimizcə, bu, dolğun bir şərabdır; onda taninlər aydın şəkildə hiss olunur və digər ölkələrin oxşar şərabları ilə müqayisədə tərkibində daha çox alkoqol və tünd giləmeyvə – məsələn, qara gavalı və ya böyürtkən notları mövcuddur. Azərbaycan Sirası, həmçinin, kifayət qədər balanslı bir struktura malikdir və yerli mətbəxin ləziz yeməklərinin dad palitrasını uğurla tamamlayır.

 

Bunun üzərində bir qədər ətraflı dayanmaq istərdik.

 

Tünd yaqut rəngli Azərbaycan Sirasını universal şərab adlandırmaq çətindir, çünki onun bu qədər ədviyyatlı və zəngin dad palitrası hər yeməklə uyğunlaşmır. Lakin Azərbaycan mətbəxinin 80%-ni şirəli və yağlı ət yeməkləri təşkil edir, məhz bu növ yeməklər üçün Sira mükəmməl seçimdir!

 

Sira haqqında danışarkən, Azərbaycan mətbəxinin ən simvolik yeməklərindən biri olan dolmadan xüsusi bəhs etməmək mümkün deyil. Dolma, yaşıl otların təmizliyi, ədviyyatların aromatik çalarları və ətin zəngin dadını birləşdirən bir yeməkdir. O, üzüm yarpaqlarına bükülmüş, adətən quzu və ya mal ətindən, düyü, keşniş, nanə, şüyüd kimi ətirli bitkilərdən ibarət içlikdən hazırlanır.

 

Azərbaycan dolmasının əsas xüsusiyyəti üzüm yarpaqlarının istifadəsidir ki, bu da yeməyə yüngül turşməzə dad və incə ətir bəxş edir. Bu təam bizim favoritlərimizdən biridir. Оnu daha da təqdirəlayiq edən məqam bir badə Azərbaycan Sirası ilə mükəmməl birləşməsidir.

 

Dolma kimi doyumlu bir yemək Siranın teksturası ilə birlikdə daha yüngül hiss olunur. Şərabın tərkibindəki taninlər yeməyin yağlılığını yumşaldaraq, dad baxımından incəlik və zəriflik gətirir. Bundan əlavə, Sira dolmada istifadə olunan üzüm yarpaqlarının dadını xüsusi bir şəkildə ön plana çıxarır, onu daha zərif və ətirli edir.

 

Bizim məsləhətimizdir ki, əgər yaxın vaxtlarda Azərbaycan mətbəxinin dadına baxmağı planlaşdırırsınızsa, mütləq “SAVALAN Syrah”ı unutmayın. Bu incə qırmızı şərab yeməklərin dadını heç vaxt kölgədə qoymur, əksinə, onları layiqincə tamamlayır və gastronomik şöhrətini vurğulayır.

 

Sizə Siranı dadmaqdan unudulmaz zövq almanızı arzulayırıq! Nuş olsun!

 

Hörmətlə,

Fuad Seyidəliyev və Arif Rəhimov

“SAVALAN-ASPI Winery”nin təsisçiləri